Năm 2023, Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế của mình trong ngành xuất khẩu gạo toàn cầu. Với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 4,67 tỷ USD, Việt Nam là quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ 3 thế giới. Tuy nhiên, cùng với cơ hội từ các thị trường tăng trưởng, một số thị trường lại đang có dấu hiệu sụt giảm đáng lo ngại.
Xuất khẩu gạo của Việt Nam
Trong năm 2023, gạo là mặt hàng xuất khẩu đứng thứ 26 của Việt Nam, đạt kim ngạch 4,67 tỷ USD. Các thị trường chính của gạo Việt Nam gồm có Philippines (1,38 tỷ USD), Trung Quốc (429 triệu USD), Bờ Biển Ngà (333 triệu USD), Ghana (230 triệu USD), và Malaysia (197 triệu USD).
Đáng chú ý, Philippines là thị trường có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất với giá trị tăng thêm 200 triệu USD, tiếp theo là Bờ Biển Ngà (124 triệu USD) và Malaysia (58,9 triệu USD).
Tuy nhiên, bên cạnh những thị trường phát triển, Việt Nam cũng phải đối mặt với sự sụt giảm lớn tại một số thị trường chủ chốt như Ghana, giảm 164 triệu USD (tương đương 41,5%), Trung Quốc giảm 92,4 triệu USD (17,7%), và Papua New Guinea với mức giảm 100% tương đương 18,1 triệu USD.
Nhập khẩu gạo của Việt Nam
Mặc dù là một trong những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu, Việt Nam cũng nhập khẩu lượng gạo lớn từ các nước khác. Năm 2023, Việt Nam đã nhập khẩu tổng cộng 860 triệu USD gạo, trở thành quốc gia nhập khẩu gạo lớn thứ 11 trên thế giới. Gạo là mặt hàng nhập khẩu đứng thứ 112 của Việt Nam.
Các nguồn nhập khẩu chính bao gồm: Campuchia (401 triệu USD), Ấn Độ (192 triệu USD), Lào (14,4 triệu USD), Trung Quốc (12,4 triệu USD), và Thái Lan (8,87 triệu USD).
Về tốc độ tăng trưởng, các thị trường cung cấp gạo lớn nhất cho Việt Nam là Campuchia (tăng 8,64 triệu USD), Lào (tăng 2,85 triệu USD) và Thái Lan (tăng 1,16 triệu USD).
Tình hình xuất nhập khẩu gạo năm 2024
Trong 9 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã đạt mốc nhập khẩu gạo cao kỷ lục, lên tới 1 tỷ USD, con số chưa từng có trong lịch sử. Trong khi xuất khẩu gạo cũng đạt được kết quả ấn tượng với hơn 7 triệu tấn, mang về 4,37 tỷ USD, tăng 23,5% so với cùng kỳ năm ngoái, nhập khẩu gạo của Việt Nam lại tăng mạnh, với mức tăng 57,3%, lên gần 1 tỷ USD.
Giá gạo Việt Nam xuất khẩu trung bình đạt 624 USD/tấn, cao hơn so với giá gạo nhập khẩu phổ biến trong khoảng 480-500 USD/tấn. Lý do nhập khẩu chủ yếu là để bù đắp nguồn cung thiếu hụt, cũng như phục vụ nhu cầu sản xuất các sản phẩm chế biến như bánh, bún, phở với giá gạo nhập khẩu thấp hơn, giúp doanh nghiệp tăng lợi nhuận.
Năm 2024, kim ngạch nhập khẩu gạo có thể chạm mức 1,3 tỷ USD, và đây có thể là biện pháp chiến lược để duy trì sự ổn định trong xuất khẩu và đáp ứng nhu cầu trong nước.